Τόσο στην Ελλάδα, όσο και την Ουκρανία αλλά και την Μπουρκίνα Φάσο, και τη Γάζα η Terre des hommes έχει δημιουργήσει καινοτόμους, ανοιχτούς χώρους για ευάλωτους νέους, στους οποίους μπορούν να δημιουργήσουν πρωτότυπα δικά τους έργα με τη βοήθεια τεχνολογικών εργαλείων. Το Constract.Lab, όπως ονομάστηκε στην Ελλάδα, είναι ένα ανθρωπιστικό Fabrication Laboratory που στοχεύει στην κοινωνική προστασία και ενδυνάμωση των νέων αλλά και στη μελλοντική απασχολησιμότητά τους.
"Το προσωπικό της Tdh μού έμαθε το FabLab, στο οποίο τώρα δημιουργώ ένα μοντέλο αυτοκινήτου. Ο τρισδιάστατος εκτυπωτής του θα το εκτυπώσει σε 39 ώρες. Θα χρειαστεί να ξεκινήσω τις σπουδές μου, θέλω να σπουδάσω μηχανολόγος μηχανικός και σχέδιο. Το όνειρό μου είναι να γίνω σχεδιαστής αυτοκινήτων». Γιαζάν, 18 ετών, από τη Συρία
Τι είναι ένα FabLab;
Προερχόμενο από τη συρρίκνωση του Fabrication Laboratory, ένα FabLab είναι ένας φυσικός χώρος, όπου οι άνθρωποι μπορούν να έχουν πρόσβαση σε μια ποικιλία εργαλείων ψηφιακής παραγωγής. Η ιδέα δημιουργήθηκε από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (MIT) το 2001 και αποτελεί μέρος του παγκόσμιου κινήματος «Do it Yourself» με τη φιλοσοφία του να φτιάχνεις αντί να αγοράζεις. Σε συνεργασία με το Global Humanitarian Lab (GHL), η Terre des hommes (Tdh) υλοποίησε το πρώτο της ανθρωπιστικό FabLab για τον προσφυγικό πληθυσμό στην Ελλάδα το 2017. Αυτό το πιλοτικό έργο επαναλήφθηκε για παιδιά που εργάζονται σε χρυσωρυχεία στη Μπουρκίνα Φάσο και για παιδιά που πλήττονται από εμπόλεμες συγκρούσεις στην Ουκρανία, καθώς και σε άλλα πλαίσια.
Ο στόχος μας
Ο σκοπός του FabLab είναι διπλός. Από τη μία πλευρά, έχει σχεδιαστεί ως χώρος που προσφέρει πρόσβαση σε προηγμένες ψηφιακές τεχνολογίες κατασκευής που επιτρέπουν τη δημιουργία έργων. Από την άλλη πλευρά, αντιπροσωπεύει ένα καινοτόμο «εργαλείο» μη τυπικής εκπαίδευσης που παρέχει στους νέους πρακτικές ψηφιακές δεξιότητες ενώ συμβάλλει στην ενίσχυση της ανθεκτικότητάς τους. Το FabLab προσφέρει έναν ανοιχτό χώρο συνεργασίας τόσο για τους πρόσφυγες όσο και για την τοπική κοινωνία και παρέχει στους χρήστες την απαιτούμενη βασική γνώση και την υποστήριξη για τη δημιουργία προσωπικών και ομαδικών έργων. Τα εργαστήρια προσφέρονται τακτικά, επιτρέποντας στους νέους να ενισχύσουν τη δημιουργικότητά τους και να εφαρμόσουν τα δικά τους έργα και σχέδια. Αυτό προάγει την προστασία, την εκπαίδευση, την απασχολησιμότητα και τις επιχειρηματικές τους δεξιότητες. Κάθε ανθρωπιστικό FabLab είναι προσαρμοσμένο στα κοινωνικά συμφραζόμενα της χώρας όπου εφαρμόζεται.
Το Constract.Lab στην Ελλάδα
Το κλείσιμο της βαλκανικής οδού το 2016, ακολουθούμενο από τη συμφωνία Τουρκίας-ΕΕ, εγκλώβισε περισσότερους από 60.000 πρόσφυγες στην Ελλάδα το 2017 για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα και με λίγες μελλοντικές προοπτικές. Οι νέοι στερούνταν ευκαιρίες να χρησιμοποιήσουν την ενέργεια και τον ενθουσιασμό τους. Υπήρχε επείγουσα ανάγκη εκπαίδευσης για εκτοπισμένα παιδιά που έχασαν την πρόσβασή τους στο σχολείο. Για να αντιμετωπίσει αυτή την κατάσταση, η Terre des hommes δημιούργησε το καινοτόμο έργο FabLab ως πιλοτικό στο κοινοτικό της κέντρο «Μικρή Πόλη» στα Ιωάννινα. Οι νέοι πρόσφυγες είχαν τη δυνατότητα να βελτιώσουν τις δεξιότητές τους ενώ αλληλεπιδρούσαν με την κοινότητα υποδοχής.
Με χρηματοδότηση από την Direct Relief, το 2020 η Tdh Hellas δημιούργησε ξανά ένα έργο Constract.Lab σε δύο ανοιχτές δομές φιλοξενίας κοντά στην Αθήνα, ως μέρος των υπηρεσιών παιδικής προστασίας που παρέχει η οργάνωση σε οικογένειες και σε ασυνόδευτα παιδιά - με έμφαση στην ψυχική υγεία και την ψυχοκοινωνική φροντίδα. Το Constract.Lab σ’ αυτή του την έκδοση είχε διττό ρόλο: Πρώτον, να διεξάγει δραστηριότητες προαγωγής της υγείας του Covid 19 μεταξύ των κατοίκων των δύο καταυλισμών, εμπλέκοντάς τους σε διασκεδαστικά πειράματα χρησιμοποιώντας σπρέι, μάσκες, κινητά τηλέφωνα, χαρτόνι, υγρό πιάτων και άλλα υλικά. Και δεύτερον, να προσκαλέσει τους συμμετέχοντες να σχεδιάσουν και να δημιουργήσουν οι ίδιοι είδη υγιεινής, που σχετίζονται με την προστασία από τον Covid19 - μάσκες, προσωπίδες, κ.λπ. θέτοντας στη διάθεσή τους ένα εργαστήριο, ραπτομηχανές, κι έναν τρισδιάστατο εκτυπωτή. Όλα τα είδη που παρήχθησαν στο πλαίσιο του προγράμματος, διανεμήθηκαν στους πρόσφυγες και στο προσωπικό που εργάζεται σε αυτές τις δομές. Οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να εξερευνήσουν και να χρησιμοποιήσουν τις δεξιότητές τους για την κατασκευή άλλων καθημερινών αντικειμένων που δεν σχετίζονται με τον Covid19.
Περισσότερες πληροφορίες για τα FabLab: https://www.tdh.ch/en/media-library/documents/fablab-innovation-space-refugees
